Geometria roweru bez tajemnic

Geometria roweru lub inaczej geometria ramy rowerowej, to terminy z którymi bardzo często spotykamy się w chwili, gdy zaczynamy zagłębiać się w specyfikację oraz charakterystykę interesującego nas jednośladu. Powszechnie wiadomo, że ma ona kluczowe znaczenie dla danego typu jednośladu, ale czym tak naprawdę jest geometria roweru i z czym się ona wiąże?

Co to jest geometria roweru?

W dużym uproszczeniu geometria roweru określa jego typ, rozmiar i sposób w jaki będzie reagował podczas jazdy. Geometria roweru to również ogólne określenie dla szeregu wartości dotyczących kątów nachylenia, położenia, długości rurek i ich odległości od siebie. Wszystko to zazwyczaj zebrane w formie tabeli, przedstawiane jest przez producentów jako geometria ramy rowerowej.

Teoretycznie, wiedząc jak ją umiejętnie odczytać, tylko na podstawie suchych danych możemy określić czy dany model jest dla nas odpowiedni. Co więcej, da nam to wyobrażenie o charakterystyce, sposobie i lekkości prowadzenia.

Na co wpływa geometria ramy rowerowej?

Geometria roweru definiuje między innymi takie elementy jak wielkość ramy, jej wysokość oraz pozycję jaką wymusi na rowerzyście zarówno podczas jazdy na siedząco jak i na stojąco. Wpływa również na charakter roweru. Określa czy będzie to komfortowy bicykl do jazdy rekreacyjnej, czy rasowa maszyna wyścigowa. To od niej zależy jak rower będzie prowadził się na zjazdach i podjazdach, oraz w jaki sposób będzie się „składał” w zakrętach. Odpowiednie kąty nachylenia i długości poszczególnych elementów nadadzą dynamiki, zwinności i zwrotności, lub wręcz przeciwnie zapewnią stabilność i płynność jazdy.

Wszystkie te parametry zebrane razem kreują jednoślad, natomiast dla ułatwienia w posługiwaniu się tymi terminami na co dzień, w całości określane są jako geometria roweru.

Geometria roweru i jej najważniejsze parametry.

Przeglądając interesujący nas model jednośladu, prawdopodobnie spotkamy się z tabelą w której w szczegółowy sposób opisana jest geometria roweru i wartości jakie jej przypisano. Aby móc ją prawidłowo odczytać, należy wiedzieć co oznaczają poszczególne terminy. Po zapoznaniu się z poniższym „słowniczkiem”, geometria ramy rowerowej nie powinna być już dla nas tajemnicą.

• stack i reach (odległość od środka osi suportu do mostka – w pionie i poziomie) – bardzo istotne parametry. Obie te wartości określają naszą pozycję na rowerze, czyli to jak bardzo jesteśmy wyciągnięci i wyprostowani. Stack określa różnicę pomiędzy środkiem osi suportu a wysokością kierownicy, natomiast reach określa jak bardzo musimy się „wyciągnąć” aby wygodnie trzymać kierownicę. Na podstawie wartości stack i reach możemy określić czy dany rozmiar i typ ramy będzie dla nas odpowiedni.

• top tube lenght (długość górnej rury) – długość górnej rury ramy mierzona od środka osi rury podsiodłowej do środka osi główki ramy. Wartość nie ma większego znaczenia. Dużo ważniejsza jest efektywna długość górnej rury.

• effective top tube lenght (efektywna długość górnej rury) – odległość mierzona od środka osi rury podsiodłowej do środka osi główki ramy, ale w poziomie (czyt. równolegle do podłoża). Na jej podstawie można określić wielkość ramy oraz fakt, jak bardzo będziemy wyciągnięci na rowerze podczas jazdy na siedząco. Przy staniu w korbach, parametr nie ma znaczenia.

• wheelbase (baza kół; rozstaw kół w rowerze) – odległość mierzona pomiędzy osią przedniej a osią tylnej piasty. Im większa wartość (rower jest dłuższy), tym stabilniej się go prowadzi. Krótka baza kół powoduje że rower jest zwinniejszy.

• chainstay lenght (długość tylnego trójkąta) – odległość od osi suportu do osi tylnego koła. Wartość która określa stabilność roweru. Im krótszy chainstay, tym łatwiej poderwać przednie koło, im dłuższy, trudniej o ewolucje.

• front center (odległość od osi suportu do osi przedniej piasty) – w połączeniu z długością tylnego trójkąta (chainstay), łącznie określają wartość bazy kół (rozstaw kół w rowerze).

• bottom bracket drop (wysokość suportu) – różnica pomiędzy wysokością środka osi suportu a środkiem osi piast kół. Im większa różnica (suport znajduje się niżej), tym pewniejsze i stabilniejsze prowadzenie. Niemniej zbytnie obniżenie osi suportu spowoduje pogorszenie przyczepności przy hamowaniu, jak również może być przyczyną zahaczania ramionami korby o podłoże czy przeszkody.

• seat tube angle (kąt rury podsiodłowej) – to kąt pomiędzy osią rury podsiodłowej a podłożem. Im mniejszy kąt, tym bardziej pozycja rowerzysty przesunięta jest do tyłu. Większy kąt natomiast, przesuwa rowerzystę do przodu, a sylwetka jest bardziej aerodynamiczna. Dzięki zwiększeniu kąta rury podsiodłowej, ze względu na przesunięciu ciężaru na przednie koło, łatwiej pokonuje się podjazdy (na siedząco).

• effective seat tube angle (efektywny kąt rury podsiodłowej) – odczytywać go należy tak samo jak kąt rury podsiodłowej, z tą różnicą, że wartość efektywna podawana w sytuacji, gdy rura podsiodłowa nie jest prosta (np. w przypadku rowerów MTB).

• head tube angle (kąt główki ramy) – inaczej opisywany jako kąt rury sterowej. Jest to wartość która określa kąt nachylenia osi główki ramy w stosunku do podłoża. To od kąta główki ramy zależy jak rower będzie reagował podczas skręcania. Im mniejsza wartość (mniejszy kąt) tym rower będzie wolniej skręcał, ale za to będzie stabilniejszy w prowadzeniu w zakrętach. Zwiększenie tej wartości (większy kąt) spowoduje natomiast, że nasza pozycja względem roweru przesunie się do przodu, a więc skręcanie będzie szybsze.

• seat tube lenght (długość rury podsiodłowej) – jest to długość rury podsiodłowej mierzona od środka osi suportu do końca rury podsiodłowej. Wartość nie ma większego znaczenia. Można ją wziąć pod uwagę w przypadku dobierania regulowanego wspornika siodła.

• head tube lenght (długość główki ramy) – mówiąc obrazowo, jest to odległość pomiędzy dolną a górną miską sterów. Im mniejsza wartość, tym bardziej pochylona pozycja na rowerze.

• bike standover heigh (przekrok) – odległość rury poziomej od podłoża. Wartość na podstawie której możemy określić, ile miejsca będziemy mieli między ramą a kroczem w chwili gdy staniemy nad rowerem.

• fork rake/offset (przesunięcie osi widelca) – wartość która określa jak bardzo przesunięta jest oś przedniej piasty względem osi widelca. Większy offset to szybsze skręcanie, natomiast zmniejszenie tej wartości wpływa na stabilność jazdy. Przesunięcie osi widelca jest ściśle związane z wyprzedzeniem osi widelca czyli tzw. trail.

• trail (wyprzedzenie osi widelca) – aby móc mówić o trailu, musimy wziąć pod uwagę wartość przesunięcia osi widelca oraz kąta główki ramy. Trail to właśnie przesunięcie osi widelca względem osi główki ramy. Prostymi słowy, im mniejszy trail tym rower jest bardziej responsywny. Większy trail natomiast sprawi, że rower będzie prowadził się stabilniej przy dużej prędkości oraz podczas pokonywania zakrętów.

• stem lenght (długość mostka) – geometria roweru nie ma tu znaczenia. Długość mostka natomiast ma wpływ na sposób prowadzenia jednośladu. Im krótszy mostek, tym prowadzenie jest bardziej bezpośrednie (rower prowadzi się lżej), natomiast wydłużenie mostka powoduje łatwiejsze prowadzenie przy dużych prędkościach, ale trudniej „złożyć” rower do ciasnego zakrętu.

Diabeł tkwi w szczegółach

Geometria roweru to zestawienie wielu czynników. Osobno znaczą niewiele, niemniej po zebraniu ich w całość tworzą obraz roweru, z którego będziemy w stanie wyczytać prawie wszystko o rodzaju danego modelu. Warto zatem poświęcić chwilę aby nabyć umiejętność prawidłowego ich odczytywania, a z pewnością wiedza którą przyswoimy zaprocentuje w przyszłości podczas zakupu kolejnego roweru.